بررسی بحران ملی آلودگی منابع آب و سیاستهای دولت برای مقابله با بحران

پایان نامه بررسی بحران ملی آلودگی منابع آب و سیاستهای دولت برای مقابله با بحران در 175 صفحه ورد قابل ویرایش

بررسی بحران ملی آلودگی منابع آب و سیاستهای دولت برای مقابله با بحران

مقدمه

مسأله­ی آلودگی یكی از مهمترین و حادترین مسائل ناشی از تمدن انسانی در جهان امروز به شمار
 می­رود؛ چرا كه از اعماق چند هزار متری زمین گرفته تا معادن، آبهای تحت الارضی، بیوسفر، تروپوسفر و حتی در داخل هواپیماهای بلند پرواز و جو خارجی زمین، چرخه و سیستم حیات را مورد تهدید قرار داده­است. مولكول آلاینده­ای كه امروزه از كارخانه یا منبع آلوده كننده­ی دیگری مثلاَ در اروپا، وارد محیط می­شود، اگر تجزیه نشود یا تغییر شكل ندهد، احتمالاَ بعد از چندی می­تواند در
ریه­ی انسانهایی كه در قلب جنگلهای آفریقا یا دشتهای وسیع آسیا زندگی می­كنند وارد شود.

آلودگی برای افراد مختلف مفهوم و معنی متفاوتی دارد. مردم معمولی ممكن است تحریك چشم ناشی از یك گاز یا آب­آلوده را آلودگی به حساب آورند. برای كشاورزی كه یك عامل به گیاهان یا حیواناتش آسیب می­رساند آلودگی محسوب می­شود؛ اما هرگاه بخواهیم تعریف جامع و كلی و در عین حال ساده و همه فهمی برای آلودگی محیط زیست در نظر بگیریم چنین می­توان گفت كه آلودگی محیط عبارت است از «وجود یك یا چند ماده­ی آلوده كنند در محیط زیست به مقدار و مدتی كه كیفیت یا چرخه­ی طبیعی را به­طوری كه مضر به حال انسان یا حیوان، گیاه و یا آثار و ابنیه باشد، تغییر دهد. به بیان ساده­تر هرگاه ماده یا موادی بیگانه با غلظتی خاص وارد عناصر محیطی شوند و تعادل طبیعی آنها را بر هم بزنند صحبت از آلودگی می­شود.»

اینکه جهان کنونی با بحران محیط زیست روبه­رو است، مسئله­ی تازه­ای نیست که اینجا از آن صحبت شود. کتابها و مقاله­های بسیاری روزانه در سراسر جهان منتشر می­شود که هشدار دهنده­ی این مسئله است. در کشور ما هم تا کنون کتابهای زیادی منتشر شده، مقاله­های زیادی منتشر شده و روزنامه­ها و نشریات بارها و بارها به این نکته­ی مهم پرداخته­اند که تکرار آن اینجا ضرورتی ندارد و از موضوع بحث دور است. چیزی که حائز اهمیت است و کارشناسی تخصصی می­طلبد این است که به طور ویژه در ایران برای مقابله با این آلودگیها چه اقداماتی شده است؟ سازمانهای متولی محیط زیست تا
چه اندازه توانسته­اند در این راستا موفق عمل کنند و باری از آلودگی روزافزون محیط زیست ایران را بردارند؟ آن هم در کشوری که با بحران محیط زیست روبه­رو است و این را همه می­دانند؛ حتی عموم مردم، هرچندکه این مطلب را ابتدایی درک کرده باشند؛ چه اینکه مردم ایران هر روز شاهد آلودگیهای بسیاری هستند؛ از آلودگی هوای شهرها گرفته تا طعم بد آبی که استفاده می­شود. طراوت جنگلها و رودخانه­ها و دریاهای زیبای ایران از بین رفته و مردم به طور فزاینده­ای با این بحران روبه­رو هستند و شاید وقت آن رسیده باسشد که صراحتاٌ اعلام شود اگر فکری به حال این معضل نشود  آلودگی همچون یک بمب ساعتی عمل می­کند و بالاخره روزی منفجر می­شود و آنگاه تمام سازمانهایی که خود را مدافع این مهم می­دانند باید پاسخگو باشند.

نمی­توان گفت که کدام آلودگی بیشتر است و کدام خطرناکتر؛ اما  بیایید فرض کنیم که مثلاً آلودگی هوا را با رفتن به مناطق غیر آلوده و حتی خیلی ساده­تر با زدن یک ماسک حل کنیم(کلاه بزرگی که شاید خود مردم سر خود گذاشته­اند)، آلودگی آب را چه می کنیم؟

فراموش نکنیم که آب یک منبع محدود دارد و تجدید آن سالهای سال طول می­کشد. در جهان کنونی که تفکر غلط لازمه­ی پیشرفت بیشتر به ازای مصرف بیشتر منابع، روند رو به رشدی دارد، وقتی ما به سادگی شیر آب منزل خود را باز می­کنیم و آب سرد و گوارا می­نوشیم، تصور اینکه این مایه­ی حیات روزی تمام شود سخت است، اما به راستی اینگونه است.

بحران آلودگی آب در ایران بسیار جدی­تر از چیزی است که رسانه­ها بیان می­کنند و بی­گمان این وظیفه­ی دولت است که با این مشکل رو­به­رو شود و آن را حل کند؛ اما دولت ایران چه کرده است؟ این تحقیق با عنایت به این موضوع و ضرورت آن اقدامات دولت رابرای حل بحران آلودگی آب ایران مورد بررسی قرار داده است و با نگاهی اجمالی به فعالیتهای دولت در راستا، بحران آلودگی آب در ایران و سیاستهای دولت برای رفع آلودگی پرداخته است.

بخش اول: درآمدی بر آلودگی آب. آلاینده­های آب و تأثیرات آنها بر حیات انسان

از نظر مقدار و حجم، 2/97 درصد از آبهای موجود در سیاره­ی زمین در اقیانوسها و دریاها انباشته شده­است. حجم آبهای شیرین در جهان بسیار كم و فقط 8/2 درصد کل آبهاست. از این میزان نیز، مقدار زیادی به شكل یخ در یخچالهای قطبی و كوهستانی(15/2 درصد) و آبهای زیرزمینی
(62/0 درصد) قرار دارد و تنها 0001/0 درصد از كل حجم آبهای جهان در دسترس انسان است. این میزان نیز با توجه به عوامل بسیاری در معرض آلودگی قرار دارند.

 بسیار حائز اهمیت است و لازم است چگونگی آلودگی آب از جنبه­های مختلف مورد بررسی قرار گیرد:

الف-  مقایسه آلودگی و پاكیزگی آب:

آلودگی، انحراف از پاكیزگی است. وقتی موضوع آلودگی محیط زیست مطرح می­شود، بیش از آنكه منظورمان انحراف از یك حالت پاكیزه باشد، منظور انحراف از یك حالت معمولی است. این ماده كه به طور وسیعی در همه جا گسترده، حلالی خوب و به­طور طبیعی هرگز به صورت كاملا خالص یافت نمی­شود. حتی در غیرآلوده­ترین نواحی جغرافیایی،آب باران شامل گازهای n2,co2,o2 محلول در آن است و همچنین گرد و غبار یا ذرات معلق در اتمسفر به صورت تعلیق در آب حل می­شوند.
آب چشمه­ها و آبهای طبیعی سطحی معمولاً شامل تركیبات حل شده از فلزاتی نظیر Fe,Cd,Mg,Mn می­باشند.

آب سخت شامل مقدار قابل توجهی از تركیبات فلزات مربوط است. حتی آبهای نوشیدنی هم از نظر شیمیایی خالص نیستند. با وجودی كه ذرات جامد معلق از بین برده شده و باكتریهای مضر نابود شده­اند اما خیلی از مواد در محلول باقی مانده­اند. در واقع آب به صورت كاملاً خالص برای نوشیدن مطبوع نیست بلكه ناخالصی­ها طعم آب را مشخص می­نمایند.

لفظ خالص، به معنی حالتی از آب است كه هیچ ماده­ای با غلظت كافی برای آن كه از مورد استفاده قرار گرفتن آب برای منظورهای طبیعی جلوگیری كند، وجود نداشته باشد.

استفاده طبیعی از آب عبارتند از:

1- زیبایی و تفریحی

2- ذخیره­ی آب مصرفی عمومی مردم

3- محیط زیست آبی جانوران (ماهیها)

4- كشاورزی

5- صنعت

هرماده و جسمی كه مانع استفاده­ی طبیعی از آب شود، به عنوان آلوده كننده­ی آب تلقی می­شود. مسئله­ی آلودگی آب به صور مختلف و پیچیده­ای ایجاد می­شود، زیرا استفاده­ی طبیعی از آب گوناگون است.آبی كه برای بعضی استفاده­های خاص مناسب است نباید آلوده باشد.

ب- وسعت آلودگی آب:

انجمن حفاظت محیط زیست ایالات متحده­ی آمریكا برآورد كرده كه تقریباً یك سوم جریان آب جهان به طورمشخص آلوده و اصل حفظ كیفیت آب بر هم زده شده­است. در این برآورد آلودگی
به­عنوان یك زیان مطرح شده كه بر خواص شیمیایی و فیزیكی آب لطمه وارد می­كند.

ج- طبقه بندی آلوده كننده­های آب

نشانه­های آلودگی آب حتی با سطحی­ترین توجه مشخص می­شوند. برای مثال نوشیدن آب طعم بد می­دهد؛ توده­های علف های هرز آبی در حجم زیادی از آب رشد می­كنند و آب كنار دریاها، اقیانوسها، رودخانه­ها و دریاچه­ها بوی ناخوشایندی منتشر می­سازند. منشأ این مشكلات باید به منابع و انواع بسیاری از آلوده­كننده­ها نسبت داده شود. آلوده­كننده­های آب به 9 دسته طبقه­بندی شده­اند:
 1- زباله های متقاضی اكسیژن

2- عوامل بیماری­زا

3- مواد غذایی گیاهی

4- تركیبات آلی سنتز شده (مصنوعی)

5- نفت

6- مواد شیمیایی معدنی و كانیها

7- رسوبات

8- مواد رادیو اكتیو (پرتوزا)

9- گرما

1- زباله های متقاضی اكسیژن (اكسیژن خواه):

اكسیژن حل شده در هر نوع آبی لازمه­ی زندگی برای اجتماع گیاهی و حیوانی می­باشد و بقاء آنها بستگی به توانایی آب در نگهداری كمترین غلظت معین از این ماده حیاتی دارد.
آب زمانی به عنوان آلوده­شده طبقه­بندی می­شود كه غلظت Do (غلظت اكسیژن محلول) به زیر سطح مورد نیاز برای بقاء زیست طبیعی در آن بیاید.آلوده­كننده­هایی مانند فاضلاب تصفیه نشده­ی شهری، مواد خارج شده از انبارها و فرایند پس مانده­های غذایی می­توانند از این گونه مواد باشند که غلظت اکسیژن را در آب کاهش دهند. سهم حیوانات اهلی در تولید زباله­های متقاضی اكسیژن به اندازه­ی 9/1 بیلیون نفر است.

. دفتر بررسی آلودگی آب و خاك، گامی به جلو

پایگاه اطلاع رسانی سازمان حفاظت محیط زیست ایران

كشور ایران با بارندگی متوسط سالیانه 250 میلی‏لیتر كه كمتر از یك سوم بارندگی متوسط سالانه جهان است، یكی از مناطق خشك و نیمه خشك محسوب می‏شود و این در حالیست كه افزایش جمعیت، ارتقاء و سطح زندگی به موازات توسعه­ی شهری، صنعتی و كشاورزی و تغییر سریع الگوی زیست، نیاز به مصرف آب را افزایش می‏دهد. عوامل مذكور به علاوه سطح پایین فن‏آوری تولید محصولات كشاورزی و دامی با توجه به محدودیتهایی از قبیل شرایط دشوار زیست‌محیطی، محدودیت اراضی كشاورزی برای توسعه و … روند تخریبی منابع خاك و اراضی را كه تشكیل هر سانتیمتر آن در شرایط اقلیمی ایران به 100 تا 200 سال زمان نیاز دارد، تشدید نموده است. از مشكلات عمده‏ای كه بر خاك و آب به عنوان منابع زیست‌محیطی تحمیل می‏شود آلودگی آنها است. مصرف فزاینده و بی‏رویه­ی كود و سموم كشاورزی باعث آلودگی خاك و تشدید آلودگی در آب می‏شود كه خود در اثر تخلیه­ی فاضلابهای خانگی و صنعتی تصفیه نشده، آلوده می‏گردد.

در این راستا دفتر بررسی آلودگی آب و خاك مؤظف است در زمینه اثرات كمی و كیفی آلودگی آب و خاك ناشی از منابع مختلف آلوده‏كننده­ی آن، تعیین ظرفیت قابل تحمل محیط از نظر پذیرش مواد آلوده‌كننده­ی آب و خاك، تعیین قدرت خودپالایی منابع
پذیرنده­ی آب، تعیین استانداردها و ضوابط مربوط به منابع و مواد آلوده‏كننده­ی آب و تعیین شاخصهای زیست‌محیطی در این زمینه، آثار زیست‌محیطی بهره‏برداری از منابع آبی، پدیده­ی سیل و سیلابها و عوامل ایجاد كننده آن به منظور جلوگیری از آثار مخرب زیست‌محیطی، كنترل فاضلابهای صنعتی، خانگی و تأسیسات عمومی، عوامل فرسایش خاك به منظور تعیین آثار زیست‌محیطی آن، الگوهای مصرف ناسازگار با محیط به منظور ارایه الگوهای مناسب كاهش پسماندها، عوامل ایجاد و گسترش بیابانها و شنهای روان به منظور تعیین آثار زیست‌محیطی آنها، پیامدهای زیست‌محیطی ناشی از زمین‏لرزه و رانش زمین به مطالعات و بررسی‏های لازم بپردازد و به منظور تعیین اولویت برای انجام پژوهش‏ها و اقدامات مربوط به جلوگیری از آلودگی آب و خاك ناشی از مواد زاید جامد، زباله، فاضلابها، مصرف سموم، آفت‏كشها و كودهای شیمیایی برنامه‏ریزی نماید و اطلاعات لازم را در زمینه آلودگی آب و خاك به منظور ارائه­ی هشدارهای لازم در ارتباط با آلودگی آب و خاك و ارایه راه‏حل رفع آلودگیها از طریق اقدامات فرهنگی و قانونی جمع‏آوری نموده و با همكاری متقابل و مستمر با بانك اطلاعاتی سازمان آنها را به‏روز نگاه دارد.

فهرست مطالب

مقدمه. 3

بخش اول: درآمدی بر آلودگی آب.. 5

1. آلاینده­های آب و تأثیرات آنها بر حیات انسان. 5

2. آلودگی آب، فراتر از یك مسئله‌ی ساده 10

3. آلاینده­های صنعتی آب.. 16

4. تاثیر فعالیتهای‌ كشاورزی‌ بر كیفیت‌ آبهای‌ سطحی‌ و زیرزمینی‌.. 16

بخش دوم:  دامنه‌ها و پیامدهای بحران.. 23

1.تهران، شهر بی دفاع. 23

2.كارون، یادگار ایرانی.. 43

3.آلودگی نفتی روستای اسماعیل‌آباد شهر ری، یك قدم تا پایتخت.. 57

4. زاینده‌رود، رود مرده 64

5. خزر زیبا، میان مرگ و زندگی.. 66

6.مشهد: آیا آب آلوده است؟. 78

7. سد قشلاق، زیبای آلوده 87

8. رودخانه‌ها، شریانهای حیات.. 90

9. تمام ایران، سرای من است. 105

بخش سوم: قانونهای بسیار، ضمانت اجرایی اندك... 124

1. آیین نامه­ی جلوگیری از آلودگی آب (مصوب18/2/1373) 124

2.آیین‌نامه‌ی بهداشت محیط، مصوب هیأت دولت.. 129

3. متن كامل كنوانسیون حفاظت از محیط زیست دریای خزر. 133

4. قطعنامه­ی هفدهمین كنگره­ی بین المللی آبیاری و زهكشی اسپانیا - گرانادا 148

5. آیین‌نامه­ی اجرایی ماده 134 قانون برنامه سوم توسعه. 149

بخش چهارم: چه كرده‌ایم؟چه بایدكرد؟. 152

1. تشكیل كمیته­ی كشوری حفاظت از رودخانه­ها، میراث طبیعی بی­جان را نجات  می­دهد. 152

2. بررسی تخلف سازمانهای مسئول حفاظت از رودخانه­ها در مجلس... 154

3. حفاظت از رودخانه­های كشور متولی مشخصی ندارد. 155

4. طرح مجلس برای جلوگیری از آلودگی.. 157

5. نشست مشترك مدیران آب منطقه­ای مازندران و گلستان با قضات به منظور بررسی راهكارهای حفاظت از انفال عمومی   158

6. ایران عضو دائم منابع زیست محیطی خزر شد. 158

7. ‌آموزش خانه به خانه‌‌ی  مقابله با آلودگی آب، طرح اداره­ی كل حفاظت محیط زیست استان اصفهان. 159

8. دفتر بررسی آلودگی آب و خاك، گامی به جلو. 162

9. الگوی ارزیابی زیست محیطی كارخانجات فولاد تدوین شد. 163

10. پالایشگاه تهران بیش از 200 میلیارد ریال جریمه شد. 165

11. اجرای پروژه­ی جمع آوری فاضلاب روستاههای اطراف شهر تهران. 166

12. عملیات اجرایی شش واحد تصفیه خانه­ی فاضلاب تهران آغاز می­شود. 166

نتیجه­گیری.. 168

فهرست منابع و مأخذ.. 169

برچسب ها : بررسی بحران ملی آلودگی منابع آب و سیاستهای دولت برای مقابله با بحران , پایان نامه بررسی بحران ملی آلودگی منابع آب و سیاستهای دولت برای مقابله با بحران , مقاله بررسی بحران ملی آلودگی منابع آب و سیاستهای دولت برای مقابله با بحران , پروژه بررسی بحران ملی آلودگی منابع آب و سیاستهای دولت برای مقابله با بحران , تحقیق بررسی بحران ملی آلودگی منابع آب و سیاستهای دولت برای مقابله با بحران , دانلود پایان نامه بررسی بحران ملی آل