بررسی رضایت شغلی و آثار آن بر جامعه

مقاله بررسی رضایت شغلی و آثار آن بر جامعه در 40 صفحه ورد قابل ویرایش

بررسی رضایت شغلی و آثار آن بر جامعه

-1- مقدمه

از آنجا كه بیشتر عمر ما در محیط كار سپری می شود و بسیاری از روابط و مناسبات ما در طول ساعات كار شكل می گیرد، می توان از كار به عنوان بخش بسیار مهمی از زندگی یاد كرد. با توجه به اهمیت ابعاد مختلف كار در زندگی انسانها ، می توان گفت كه رضایت شغلی و تمایل به انجام كار نیز تأثیر بسزایی در نحوه خشنودی انسانها از وضعیت زندگیشان دارد. از سوی دیگر، سلامت روانی انسانها نیز دز گرو همین رضایت شغلی است،چنانكه می توان گفت انسانهایی كه دستخوش نارضایتی شغلی هستند، دچار استرسهای شدیدی در زندگی خانوادگی و اجتماعی می شوند. بررسیهای انجام گرفته، نشان می دهد كه تقریباً در تمامی مشاغل استرس وجود دارد، اما میزان و تأثیر آن به لحاظ  نوع و ماهیت استرس و خصوصیات شخصی افراد، در مشاغل گوناگون، متفاوت است ( پاركز ، 1992، ص 57 )

از جمله مشخصات یك سازمان سالم، این است كه سلامت جسمی و روانی كاركنان، به اندازه تولید و بهره وری مورد توجه قرار گیرد. در جامعه سالم،‌ مسئولیت سازمانهای تولیدی، منحصر به تولید هر چه بیشتر كالا و خدمات سود آور نیست و مدیران سازمانهای چنین جوامعی می دانند كه تولید بیشتر، نتیجه و محصول مدیریت اثر بخش است. مدیریت اثر بخش نیز بدون توجه  و اعتقاد به سلامت روانی كاركنان حاصل نمی شود. در مورد اهمیت توجه به بیماریهای روانی در محیط كار، كافی است بگوییم كه هیچ پدیده ای به اندازه سلامت روانی برای كارگر اهمیت ندارد ( ساعتچی، 1375، ص 91).

شیوع و گستردگی استرس در محیط كار، محققان را بر آن داشته است كه به تحلیل گسترده این موضوع در سازمان و تأثیر آن بر عملكرد كاركنان بپردازند. عده ای  از صاحبنظران رفتار سازمانی تا آنجا پیش رفته اند كه استرس را « بیماری شایع قرن» نامیده اند و معتقدند دامنه این بیماری، به علت پیچیدگی روز افزون سازمانها، ابرازها و روشها، درصورت عدم برنامه ریزی صحیح افزایش خواهد یافت. این تحقیق شامل پنج فصل كلیات، پیشینه و ادبیات تحقیق، یافته و تجزیه و تحلیل داده ها و نتیجه گیری و پیشنهادات است.

2-1- بیان مسئاله :

در زندگی همه افرادی كه در یكی از مشاغل مختلف جامعه فعالیت می كنند، استرس وجود دارد و به اشكال مختلف به آنها فشار وارد می كند. تحولات شغلی تغییرات سازمانی، انتقالات، ترفیعات ، تغییر حقوق، دستمزدها، تنبیهات شغلی و همچنین دگرگونیهای اجتماعی، از جمله مسائلی هستند كه به نحوی بر فرد تأثیر می گذارند و او را دچار آشفتگی، نگرانی یا تشویق می كنند. این نگرانیها و تشویقها در مشاغل مختلف، متفاوت است. با وجود آنكه آمارهای دقیق در مورد میزان تنش ( استرس) به هنگام كار در مشاغل مختلف در دسترس نیست، ولی براساس تخمین و مطالعات انجام گرفته می توان بر آوردهایی را در این مورد ارائه داد. مثلاً‌ آكادمی پزشكان خانوادگی امریكا تخمین می زند كه حدود  كسانی كه در محل كارشان مورد بازدید و ارزیابی قرار گرفته اند، دارای نشانه هایی از تنش هستند. نتایج بررسیهای انجام شده در كشور ما نیز، بیانگر این است كه استرس، نقش عمده ای را در محیطهای اداری و كارمندی، وقتی آشكار می شود كه بدانیم گسترده عظیمی از نیروهای فعال جامعه را این قشر تشكیل می دهد. به نظر می رسد كه عوامل استرس زا در مشاغل اداری، با توجه به ماهیت و شكل كار، متفاوت است، به خصوص در آن دسته از مشاغل و محیطهای اداری كه دارای روابط و مناسبات ارباب رجوعی است و كارمندان بیشتر در ارتباط و تعامل با مسائل و مشكلات مردم قرار دارند، این تفاوت بیشتر به چشم می آید. تحقیق حاضر در مورد سازمان و تشكیلاتی (‌ اداره كل مالیاتهای غرب تهران)‌ انجام گرفته است كه بخش عمده ای از آن به لحاظ ماهیت و ویژگیهای شغلی: دارای روابط و مناسبات ارباب رجوعی بسیار و نیز وجود عوامل استرس زا، تا چه اندازه موجب استرس كارمند گردیده و این فشارها و استرسها تا چه اندازه رضایت شغلی وی را تحت تأثیر قرار می دهد تا با توجه به مطالبی كه پیش از این مندرج گردید، بدلیل اهمیت سلامت روانی و جسمی و رضایت شغلی كاركنان، و به منظور ارتقای عملكرد و بهره وری سازمان، با بررسی این نكته، سعی در به حداقل رساندن عوامل استرس زا و به تبع آن خود استرس و تنش در سازمان كنیم.

3-1 - هدف تحقیق:

بطور كلی، هدف اصلی این تحقیق، ررسی تأثیر استرس شغلی بر رضایت شغلی كارمندان اداره كل مالیاتهای غرب تهران است تا بتوان عوامل مؤثر بر استرس و رضایت شغلی كاركنان را شناسایی كرد.

-1-2-2-انواع استرس:

در یك تقسیم بندی جدید، بعضی از محققان ، استرس را به سه نوع منفی و خنثی و مثبت تقسیم می كنند:

الف- استرس منفی: منشأ آن وضعیتهای پرفشار، احساسات به هم گره خورده، تنشهای عصبی، نیازهای شخصی دیگر و رویاروییهای ناخوشایند است.

ب- استرس خنثی: نگرشها و رفتارهایی است كه در  ابتدا، احساسات منفی را بر می انگیزد. اما باید آنها را خنثی بدانیم. چون اگر احساسات را به نحو مناسبی كنترل كنیم و دیدگاه صحیحی در مورد آنها داشته باشیم، حتی می توانند تجارت مثبتی به شمار آیند.

ج- استرس مثبت: هیجانهایی كه مثبت یا خوشایند تلقی می شوند و موجب استرسهای خوشایند می گردند مانند ارتقا شغل ( جلالی، 1380، ص37).

4-1-2-2- عوامل بوجود آورنده استرس:

عوامل ایجاد كننده استرس را می توان به دو دسته عوامل فردی و گروهی تقسیم كرد. عوامل ایجاد كننده استرس فردی را می توان متعارض در نقش، ابهام در نقش ،  تعارض در هدفهای فردی،  اتفاقات و تغییرات غیر منتظره در زندگی شخصی و ... نام برد. البته باید در نظر داشت كه شخصیت و روحیه افراد در دچار شدن آنان به استرس،  بسیار مؤثر است. تحقیقات نشان داده است كه افراد دارای شخصیت گونه« الف» نسبت به افراد دارای شخصیت گونه« ب» ، زمینه مساعد تری برای ابتلا به استرس دارند. از جمله عوامل ایجاد كننده استرس گروهی ، می توان به تعارضاتی كه بین افراد و گروهها اتفاق می افتد،  هدفهای متعارض بین رئیس ومرئوس، كارگر وكارفرما، كارمند و ارباب رجوع اشاره كرد. در تقسیم بندی دیگری، عوامل موجد استرس را به عوامل درون سازمانی و برون سازمانی تقسیم می كنند. از جمله عوامل ایجاد كننده استرس درون سازمانی، می توان به خط مشی های سازمانی ، ساخت سازمانی، شرایط فیزیكی سازمان، و فراینده های سازمانی اشاره كرد. نابسامانیهای اقتصادی، تزلزل سیاسی، نامساعد بودن محیط اجتماعی و....نیز می توانند جزء عامل مؤجد استرس برون سازمانی محسوب شوند ( الوانی، 1379، ص289)

5-1-2-2-رابطه بین استرس و دفاع ایمنی:

سیستم ایمنی یكی از پیچیده ترین سیستمهای بدن است. و ظیفه آن محافظت از بدن در برابر عفونت هاست و از آنجاییكه ارگانیزمهای عفونی، در خلال فرآیند تكامل، به ترفندهای موذیانه ای مجهز شده اند، سیستم ایمنی ما هم به ترفندهای زیر گانهای دست یافته است. ظاهراً این رویدادها از طریق باز داری فعالیت سیستم ایمنی بر احتمال خطر و وفامت بیماریها می افزایند. مطالعات مختلف  نشان داده اند كه در هنگام استرس، بیماریهای عفونی افزایش می یابند. محققان دیگر نیز اظهار می دارند كه ممكن است بین سرطان و استرس رابطه وجود داشته باشد. برخی از پژوهشگران، حتی ادعا كرده اند كه موفق به شناسایی « شخصیت مستعد سركان» شده اند ( سلطانی راد، 1375،ص96).

6-1-2-2- علایم و نشانه های استرس:

به طور كلی نشانه های استرس می توانند فیزیولوژیكی، روانی، یا رفتاری باشند. علایم فیزیولوژیكی شامل ضربان قلب،  تغییر آهنگ نفس،  تغییرات فشار خون، سردرد، زخم معده و اختلالات گوارشی، حملات قلبی، اختلال در سوخت وساز بدن و ..است. علایم روانی استرس ممكن است به صورت عصبانیت، اضطراب و دلشوره، افسردگی، عصبی شدن، حساسیت، تنش و احساس ملالت و بیهودگی ظاهر گردد. علایم رفتاری استرس، ممكن است به صورت بی خوابی ، كم غذایی یا بالعكس اشتهای كاذب، افزایش تعداد سیگار در سیگاریها، شتابزدگی در سخن گفتن و تعجیل و بیقراری در انجام دادن امور،بروز نماید. در سازمان آثار رفتاری استرس، به صورت تأخیر، غیبت، تعارض، ترك خدمت، بی علاقگی به كار و مانند آن قابل مشاهد است (الوانی، 1379،ص297).

كران ول وارد ( 1380) انواع واكنشها نسبت به استرس را اینگونه بر می شمارد:

1- واكنشهای احساسی: شامل زود رنجی، عصبانیت یا تخطی، اضطراب، احساس نا امیدی یا افسردگی، چرخش از حالت غرور به افسردگی، كناره گیری از مردم.

2- تجزیه فرایند های فكری: یعنی ناتوانی در  بوضوح فكر كردن. چهارفرایند فكری كه احتمالاً بوسیله استرس تجزیه می شوند عبارتند از : دریافت اطلاعات، حل مسئاله و تصمیم گیری، خلاقیت، و بازیابی اطلاعات.

3- بیماری های جسمی.

4- شاخصهای رفتاری: از جمله عادت به خواب كم، آشامیدن بیش از حدالكل، كم اشتهایی یا پراشتهایی، قرار ملاقات فراموش شده یا تأخیر، اجتناب از تماس با مردم، كار جبرانی خارج از وقت اداری، تغییر رفتار در رانندگی و..

5- واكنشهای مثبت نسبت به استرس: به استرس به طریق مثبت پاسخ دادن، فرد را قادر می سازد كه با فشار همراه باشد. اما به واكنشهای منفی نباید اجازه داد كه مدتی طولانی ادامه پیدا ادامه پیدا كند.

برچسب ها : بررسی رضایت شغلی و آثار آن بر جامعه , تحقیق بررسی رضایت شغلی و آثار آن بر جامعه , پروژه بررسی رضایت شغلی و آثار آن بر جامعه , مقاله بررسی رضایت شغلی و آثار آن بر جامعه , دانلود تحقیق بررسی رضایت شغلی و آثار آن بر جامعه , پروژه , پژوهش , مقاله , جزوه , تحقیق , دانلود پروژه , دانلود پژوهش , دانلود مقاله , دانلود جزوه , دانلود تحقیق